Wikipedia

Alaska jupik

Tekst üüb Öömrang


Alaska jupik (jup. Yugtun ; spriakwiisen: Cugtun) as bütj Sirenik jupik, Sibirisch jupik, Naukan jupik an Alutiiq ian faan jo fiiw jupik spriaken. Snaaket woort det faan amanbi 12.000 minsken fööraal uun Waast- an Süüdwaast-Alaska.

Alaska jupik

Snaaket uun

USA (Alaska)
Spreegern 12.000[1]
Wedenskapelk
iindialang
Spriak-Ufkörtang
ISO 639-2:

ypk

ISO 639-3:

esu

Waast-Alaska

Spriakwiisen Bewerke

  • Unaliq-Pastuliq jupik (ingels Norton Sound Yup’ik)
    • Unalirmiut (ingels Unaliq subdialect) Fulken: Atnegmiut, Kuuyuŋmiut, Eŋlutaleġmiut, Caxtulegmiut, Uŋallaqłiŋmiut, Tacirmiut
    • Pastulirmiut (ingels Kotlik subdialect)
  • Yukon-Kuskokwim jupik (ingels General Central Yup’ik). Fulken: Qerauranermiut, Kuigularmiut, Qip’ngayarmiut, Qaluyaarmiut, Marayaarmiut, Chnagmiut, Kuigpagmiut, Akulmiut, Caninermiut, Kusquqvagmiut (Unegkumiut, Kiatagmiut)
  • Egegeik jupik (jup. Aglurmiut; ingels Egegik Yup’ik, Bristol Bay Yup’ik)
  • Chevak tschupik (jup. Cugtun (spriak) Cup’ik (sg) Cupiik (dual) Cupiit (pl); ingels Cup’ik, Hooper Bay-Chevak Cup’ik)
  • Nunivak tschupik (jup. Cugtun (spriak) Cup’ig (sg), Cupiik (dual), Cupiit (pl), Nuniwarmiut; ingels Cup’ig, Nunivak Cup’ig, Nunivak Cup’ik)

Skraft Bewerke

A C E G I K L M N P Q R S T U V W Y
a c e g i k l m n p q r s t u v w y

Ferglik mä Alaska an Kanada spriakwiisen Bewerke

Yukon (Kuigpak) Kuskokwim (Kusquqvak) nuurdfresk
(öömrang)
elicar- elitnaur- liar ("lernen")
elicaraq elitnauraq student
elicari- elitnauri liar ("lehren")
elicarista elitnaurista skuulmääster
aiggaq unan hun
ikusek cingun äälemböög
ayuqe- kenir- kööge
cella ella weder
naniq kenurraq lamp; laacht
uigtua- naspaa- smääk; fersjüük

Det muartaal Bewerke

 
Kajak
singular dual plural nuurdfresk
(öömrang)
yuk yuuk yuut minsk/minsken
qayaq qayak qayat kajak
arnaq arnak arnat wüf/wüfen
Kass’aq Kass’ak Kass’at Anglo-ameerikooner
Kass’alugpiaq Kass’alugpiak Kass’alugpiat Rus fulk
kaviaq kaviak kaviat foos/foosen
qaltaq qaltak qaltat amer
amiq amiik amiit leeder
mikelnguq mikelnguuk mikelnguut kint, jongen
nuna nunak nunat lun; stääd
agun angutek angutet buat; fliitje


Taalen Bewerke

Yup’ik[2][3][4]
(Yukon-Kuskokwim spriakwiis) 		Cup’ik[5]
(Chevak spriakwiis) 		Cup’ig[6]
(Nunivak spriakwiis) 		nuurdfresk
(öömrang)
atauciq atauciq ataucir 1
malruk malruk malzrug 2
pingayun pingayun pingayun 3
cetaman citaman cetaman 4
talliman talliman talliman 5
arvinglegen / arvinelgen arvinelgen arwinleg 6
malrunlegen / malrunelgen malrunelgen malzrunleg 7
pingayunlegen / pingayunelgen pingayunelgen pingayunleg 8
qulngunritaraan qulngunritaraq qulngunrita’ar 9
qula / qulen qula qula 10
qula atauciq qula atauciq qula-ataucir 11
qula malruk qula malruk qula-malzrug 12
qula pingayun qula pingayun qula-pingayun 13
akimiarunrita’ar akimiarunritaraq akimiarunrita’ar 14
akimiaq akimiaq akimiar 15
akimiaq atauciq akimiaq atauciq akimiar ataucir 16
akimiaq malruk akimiaq malruk akimiar malzrug 17
akimiaq pingayun akimiaq pingayun akimiar pingayun 18
yuinaunrita’ar cuinaunritaraq cuinaunrita’ar 19
yuinaq cuinaq cuinar 20
yuinaq qula / yuinaq qulen cuinaq qula cuinar-qula 30
yuinaak malruk / malruk ipiaq (Yukon) malruk ipiaq malzrug-ipiar 40
yuinaak malruk qula malruk ipiaq qula . 50
yuinaat pingayun / pingayun ipiaq pingayun ipiaq pingayun ipiar 60
yuinaat pingayun qula pingayun ipiaq qula . 70
yuinaat cetaman citaman ipiaq cetaman-ipiar 80
yuinaat cetaman qula citaman ipiaq qula talliman ipiar qula 90
yuinaat talliman talliman ipiaq talliman ipiar 100
tiissitsaaq tiititsaaq / tiissitsaaq tiisiss'ar 1.000
qulen tiissitsaat . . 10.000
yuinaat talliman tiissitsaaq . . 100.000
miilicaaq miilitsaaq . 1.000.000
tiissitsaaq miilicaaq . . 1.000.000.000

Rüsk lianwurden / Rusisismus Bewerke

 
Rüsk-Ameerikoo

Rüsk-Ameerikoo (1733 - 1867) Rusisismus :

  • cainik (< rus. чайник) sedel
  • cukunak / cukunaq (< rus. чугунок) "cast iron pot"
  • kaminiaq (< rus. камин) oonk
  • kelipaq (< rus. хлеб) bruad
  • kuskaq (< rus. кошка) kaat
  • luuskaaq (< rus. ложка) skai
  • mass'laq (< rus. масло) böder
  • missuuk (< rus. мешок) pöös; sääk
  • mulut'uuk (< rus. молоток) höömerk
  • nuussiq (< rus. нож) kniif
  • paltuuk / pal'tuuk (< rus. пальто) mantel
  • puckaq (< rus. бочка) fäät; koon
  • pucunaq (< rus. бочонок) fäät; koon
  • putuskaq (< rus. подушка) hegen
  • saarralaq / caarralaq (< rus. сахар) soker
  • saayuq / caayuq (< rus. чай) tee
  • sap'akiq / cap'akiq ( < rus. сапоги) skuch; steewel
  • saskaq / caskaq (< rus. чашка) kop
  • Slaaviq Rüsk (ortodoks) jul
  • spiickaaq (< rus. спичка) swaawelstook
  • sulunaq / culunaq (< rus. солонина ?) stookfask
  • tiissicsaaq (< rus. тысяча) düüsen
  • yaassiik : (< rus. ящик) kast; kasje

Wikipedia Bewerke

Futnuuten Bewerke

  1. ↑ Alaska Native Languages
  2. ↑ Jerry Lipka, Culturally Negotiated Schooling: Toward a Yup’ik Mathematics. Archiwiaret faan det originool di 18. Jüüle 2011. Ufrepen di 22. August 2011.
  3. ↑ How to count in Yup’ik
  4. ↑ Yup’ik Eskimo Grammar, Irene Reed and all.(1977)
  5. ↑ On the Facebook: Cup'ik Word Of The Day - Chevak by Rebecca Nayamin (Kashunamiut School Cup’ik Language Teacher)
  6. ↑ Nuniwarmiut Piciryarata Tamaryalkuti, Nunivak Island Cup'ig Language Preliminary Dictionary. Archiwiaret faan det originool di 5. August 2012. Ufrepen di 22. August 2011.

Ferwis efter bütjen Bewerke

Faan „https://frr.wikipedia.org/w/index.php?title=Alaska_jupik&oldid=234470“