Alberta/fe

Alberta

Alberta/fe uun öler spriikwiisen

Sölring  Öömrang  Fering  Halunder  Halifreesk  Mooring  Wiringhiirder  Karhiirder  Gooshiirder

Tekst üüb Fering

Alberta as ian faan dön tjiin prowinsen faan Kanada. At prowins leit uun a waast faan't lun. Uun a nuurd leit dön Nuurdwaast-Teritoorien, uun a uast Saskatchewan, uun a süüd dön Ferianigt Stooten an uun a waast British Columbia. Det hee 4.442.879 lidj (2021). At hoodsteed faan't prowins as Edmonton.

Alberta uun Kanada

At prowins as efter Prins Albert von Sachsen-Coburg und Gotha, diar Köningin Victoria faan det Ferianigt Köningrik san maan wiar, neemd.

Geografii

Alberta as det fjuardgratst prowins uun Kanada. At prowins as bal tausis grater üüs Tjiisklun. Det leit twesken 60° an 49° faan a nuurd tu a süüd an twesken 110° an 110° faan a uast tu a waast.

Lunskap

Mount Columbia Athabasca- Sia Letj- Slaawensia

Alberta as ian faan tau prowinsen uun Kanada, wat banenlunen san. Uun a nuurd as walt an uun a süüduast gäärslun (üüb Ingelsk an Fraansöösk prairies). Dön Rocky Mountains stun uun a süüdwaast faan't prowins, huar de huuchst ponkt uun't prowins, Mount Columbia (3747 m), as.

At prowins hee föl struumer an sian. Dön gratst faan a struumer san de Athabasca, de Peace, de Slave an de Hay. Dön trii gratst sian san a Athabasca-Sia (7898 km²; bluat at waastdial faan a sia as uun Alberta), Lake Claire (1436 km²), uun a waast faan a Athabasca-Sia uun de Wood-Buffalo-Natschunaalpark an de Letj Slaawensia (Lesser Slave Lake) (1168 km²) uun a nuurdwaast faan Edmonton.

• 

  Mount Columbia

• 

  De Athabasca-Sia

Kliima

Temperatüür, Rin of Snä uun Edmonton, Alberta Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det Max. Temp. (°C) −7,3 −3,6 2,1 11,3 17,6 21,0 22,8 22,1 16,8 10,9 0 −5,4 Ø 9 Min. Temp. (°C) −16 −13,1 −7,3 −0,3 5,7 10,0 12,1 11,1 5,8 0,3 −8,2 −13,9 Ø −1,2 Tempratuur (°C) −11,7 −8,4 −2,6 5,5 11,7 15,5 17,5 16,6 11,3 5,6 −4,1 −9,6 Ø 3,9 Rin of snä (mm) 22,5 14,6 16,6 26,0 49,0 87,1 91,7 69,0 43,7 17,9 17,9 20,9 Σ 476,9 Stünjen sanskiin (h/d) 3,1 4,3 5,6 7,9 9,0 9,3 9,9 9,0 6,1 5,4 3,4 2,5 Ø 6,3 Rindaar (d) 11,9 8,6 8,4 7,8 11,3 14,3 14,4 12,4 9,8 7 9,1 10,9 Σ 125,9 T e m p e r a t u r −7,3 −16 −3,6 −13,1 2,1 −7,3 11,3 −0,3 17,6 5,7 21,0 10,0 22,8 12,1 22,1 11,1 16,8 5,8 10,9 0,3 0 −8,2 −5,4 −13,9 Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det R i n . . o f . . s n ä 22,5 14,6 16,6 26,0 49,0 87,1 91,7 69,0 43,7 17,9 17,9 20,9   Jan Feb Mar Apr Mei Jün Jül Aug Sep Okt Nof Det Efter: Canadian Climate Normals 1971–2000: Edmonton City Centre Airport

Steeden

Dön tjiin gratst steeden uun't prowins san:

#	Steed	Lidj (2021)	Koord
1	Calgary	1.372.178	Calgary Edmonton Red Deer Strathcona County Lethbridge Airdrie Wood Buffalo St. Albert Grande Prairie Medicine Hat
2	Edmonton	1.057.181
3	Red Deer	104.392
4	Strathcona County	103.186
5	Lethbridge	101.799
6	Airdrie	77.027
7	Wood Buffalo	73.851
8	St. Albert	69.789
9	Grande Prairie	67.627
10	Medicine Hat	65.203

Befölkring

Spriik

Plains Cree (Nēhiyawēwin), en spriikwiis faan det Cree Spriik, wurt uun't prowins snaaket. Blackfoot wurt uk uun't prowins snaaket.

Histoore

Alberta wurd de 1. September 1905 en prowins faan Kanada. Tuföören wiar det dial faan dön Nuurdwaast-Teritoorien.

Kwelen

Prowinsen an Teritoorien faan Kanada

Prowinsen: Alberta | British Columbia | Manitoba | New Brunswick | Newfoundland and Labrador | Nova Scotia | Ontario | Prince Edward Eilun | Québec | Saskatchewan
Teritoorien: Nunavut | Nuurdwaast Teritoorien | Yukon