Kweeken

Kweeken fuar Jai (Saccharomyces cerevisiae). Di Streeken sen ark fuar 1 µm.

Klasi:	Saccharomycetes
Ördning:	Rocht Kweeken (Saccharomycetales)
Familii:	Saccharomycetaceae
Ker:	Sokerswaamp (Saccharomyces)
Aart:	Kweeken

Wedenskapelk nööm

Saccharomyces cerevisiae

Meyen ex E.C. Hansen

Dit Uurt Kweeken kumt fan "dit wat höm önern iin ön't Fat ofset" (Sair Boy Peter Möller iin ön sin Uurterbok).
Üp Platdütsk jit dit Gest, üp engelsk yeast (Dit wat āpgiar, fan plaatsjiiskberme), latiinsk Saccharomyces cerevisiae, dütsk Hefe, hiir tö di mikrobiel Swaampen.
Di greeksk Aartennoom Saccharomyces meent sa fuul üs Sokerswaamp.

Di Selen sen rund bit ovāl en haa en Döörmeeter fan fif bit tain Mikromeetern. Muar uur ja fan en Aart fan Blostring, en dit kumt fan Wāremker en Niaring sa üs Soker.

Fuarjai en Kweekenbruar

En Fuarjai fuar en Kweekenbruar ken em gur maaki üs jir föligt:
1 Liiter Weeter üp Skentemperatuur bring (Ek mener üs 28°C ek muar üs 42°C, dit slaaget me 37°C), dit iin ön en Fat dö, diar tau Stek Kweeken iinrööri en gur Skiar Soker sa üs 600 Gram Weeten- of Dinkelmeel diar iinrööri.
Ditdiari me en Hundok ofdeek en en Stün teef.

Des Fuarjai kumt da iin ön en üđer Fat, hur em Kuurner fuar sin Bruar me en gurt Skiar Saalt iin ön Weeter heer, dat dit wuk uur. Dit Hiili uur da sa lung me muar Meel āpfelt, bit em dit knet en iin ön Bruaforemern fel ken.
Achterön kum di Foremern iin ön en Baakaurn, me en bet Temperatuur (Ombi 50°C), en diar let em dit jit en Stün āpgung.
Wan di Stün forgingen es, ken em dit baak.

Dosiaring fuar Bruarjai

Iiten en Ütskering fan di Kweeken haa des Jaien āpgung leten.

Bi Kweekenjai kum 3 bis 6 % (meeten tö dit Meel) iin ön di Jai. Wan muar Fet iin ön di Jai es, ken dit uk 8% uur, aurdat mener Weeter diarbenen es, wan muar Fet fuarkumt. Weeter es man fuar di Kweeken nöörig.

Bi Fuarjai leengi normaal 1–2 % Kweeken. Wan em niin Malz heer, nemt em Soker üs jaar Iit. Backmalz.

Hanelsforemen fan Kweeken

Fersk- of Preskweeken

Kweeken uur üs fersk Kweeken (Blokforem), drüch Kweeken (Ken em 1 Jaar iin ön di Skaap haa) of wiit Kweeken önböören. Drüch Kweeken uur dit Weeter üttain, en dat ja aarberi, es fuar't Miist Kemii nöörig (Astronautenkweeken), dat ja ek ütdrügi en sterewi. En 7 Gram-Pöös fan sok Drüchkweeken ken ombi sa fuul üs en hualev Stek fan 42,5g fersk Kweeken.

Ön't Beest ken em sin Kweeken fersk koopi. Wan em di ütpaket, da hāremt di rocht gur, en dit ööwet uk di Nöös.

Wan em niin Kweeken nem wel, ken em uk Ferment koopi.

Niaringswerten

Aktiiv-Drüchkweeken

Pres- of Fersk-Kweeken

Je 100 Gramm:^[1]

Brenwert 439 kJ (105 kcal), Weeter 73 g, Eiwit 16,7 g, Fet 1,18 g, Kohlenhydraaten 6,72 g davon: Balaststofi 0,3 g
Minerālien: Kālium 649 mg, Phosphor 605 mg, Calcium 28 mg, Nātrium 34 mg, Iirsen 4,9 mg,
Vitamiini: Niaciin (B₃) 17,4 mg, Pantotheensüüri (B₅) 3,46 mg, Thiamiin (B₁) 1,43 mg, Riboflaviin (B₂) 2,31 mg, Folsüüri (B₉) 1,02 mg, Biotiin 0,033 mg

Pöösen- of Drüch-Kweeken

Je 100 Gramm:

Brenwert 1361 kJ (325 kcal), Weeter 5,1 g, Eiwit 40,4 g, Fet 7,61 g, Kohlenhydraati 41,2 g davon: Balaststofi 26,9 g
Minerālien: Kālium 955 mg, Phosphor 637 mg, Magneesium 54 mg, Calcium 30 mg, Nātrium 51 mg, Sink 7,94 mg, Iirsen 2,17 mg, Mangān 0,31 mg, Kööper 436 µg, Seleen 7,9 µg
Vitamiini: Niaciin (B₃) 40,2 mg, Pantotheensüüri (B₅) 13,5 mg, Thiamiin (B₁) 10,99 mg, Pyridoxiin (B₆) 1,5 mg, Riboflaviin (B₂) 4 mg, Folsüüri (B₉) 2,34 mg

Kweeken üs Tableten

Je 100 Gramm:^[1]

Brenwert 1440 kJ (344 kcal), Weeter 6 g, Eiwit 47,6 g, Fet 1,3 g, Kohlenhydraaten 36,1 g diarfan: Balaststofi 0,8 g
Minerālien: Kālium 1,41 g, Phosphor 1,9 g, Iirsen 17,6 mg, Mangān 0,53 mg
Vitamiini: Niaciin (B₃) 44,8 mg, Pantothensüüri (B₅) 7,21 mg, Thiamiin (B₁) 12 mg, Pyridoxiin (B₆) 4,41 mg, Riboflaviin (B₂) 3,17 mg, Folsüüri (B₉) 3,17 mg

Literatur

T.Satyanarayana en G.Kunze: Yeast Biotechnology: Diversity and Applications. Springer. 2009. ISBN 978-1-4020-8291-7 Google Books

Weblinks

Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu: Backhefe

cerevisiae Wiktionary Kweeken (Dütsk)

Einzelnachweise

↑ ^1,0 ^1,1 ISBN 3-89947-165-2

[Behr-1] 1,0 ^1,1 ISBN 3-89947-165-2

[1]