Spräkütbäg

Täkst aw mooringer frasch

Spräkütbäg as n naien begrip, di t.b. definiird wårt as “bjarne foue naie möölikhäide, di spräke tu ferwiinjen aw en wise, huk tu jü situasjoon pååset”. Dåt håt ålsü, dåt bjarne liire ma jare mamenspräke amtugungen. Diling ruchtet dåt schölj ham deeraw, ouers åltens nuch bääder as dåt snåken foon da ålerne ma da bjarne. Deer koone ja jare hiilj lääwent aw widerbäge.

Symbol for spräkütbäg. Dåt gamma (γ) stoont for da naie önjwiinjinge foon e spräke.

Deer gungt dåt ålsü ouer jare äine spräke, ouers dåtseelwie jült wan huum en oudern spräke liirt, t.b. änglisch unti turkische bjarne liire tjüsch. Ouers heer jült uk: Wan da begripe önj e äine spräke ål deer san, dan koon huum uk en näien spräke iir ferstönje.

Dåt åles as bloot möölik, wan di mamenspräke har uk ma da situasjoone önj jü modärn wråål befoote koon, har deerönj ütdrüke koon. Sü kamt huum tu di ütbäg foon e spräke seelew. Dåt koon ham ruchte aw en gruten spräke as dåt tjüsche, ouers uk aw regionåål- än manertålspräke. Deer koon en wikipedia önj sü’n spräke flicht gåågenful weese.

Literatuur

Spieß, Gunter [Hrsg.], Modernisierung des Wortschatzes europäischer Regional- und Minderheitensprachen - Tübingen: Narr, 1999. VIII, 243 S. : Kt.. - ISBN 3-8233-5189-3.
N. Århammar, das Nordfriesische im Sprachkontakt, in: Handbuch des Friesischen. Hg. von Horst Haider Munske. Tübingen 2001 - ISBN 3-484-73048-X, S. 313-353.

Ferwise eefter büten

Mamenspräke tjüsch https://web.archive.org/web/20030610181406/http://home.arcor.de/wbuese/Richtlinien_Lehrplaene.htm

Gåågen foon bileböke https://web.archive.org/web/20071227052021/http://www.hausarbeiten.de/faecher/vorschau/18154.html

Marokkanische bjarne önj Tjüschlönj https://web.archive.org/web/20090902233758/http://www.streitfall-zweisprachigkeit.de/files/pres/maas_abstract.pdf

oudere spräke Ängelsk: http://www.heliweb.de/telic/baltessa.htm
di spräke seelew Huuchtjüsch: https://web.archive.org/web/20071102030155/http://www.lemnitzer.de/lothar/Aldianer.html

Plååttjüsch: https://web.archive.org/web/20080115105233/http://www.evermann.de/platt/wikipedia.html

Ladinisch: http://www.noeles.net/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=13

Didiar artiikel as uun det list faan gud artiikler, diar det leesen luane apnimen wurden. Uun uugenblak jaft at diar 73 faan.