Text:Tu Jul

Tu Jul

Maden uun a waas - an diaram uk uun a maden faan a welt, üs fölen men - leit en skööl faan letj eilunen. A eilunen uun a waas san smok an rian, an diar wene ei föl minsken. Man 'at san aparte minsken. Wan's uk nian grat rol uun a welt spele, do spelet a welt dach en grat rol för jo. - Wan diar kriich as, do skel's tu a soldooten. Do stridj's ans för det ian lun, an do ans för det ööder lun, oober nimer för hör aanj lun. An wan a pest komt, do fu's diar uk noch hör dial faan uf. - A welt wost wel niks faan jodiar eilunen, wan't diar ei at Kenken jääw.

För Kenken woort arke juar en kenkenbuum buid. Mä aapler an sinken an kenkentjüch. Tu't kenkentjüch hiar uk Adam an Eva, a leewentsbuum an at slaang. - "Wan Dü Adam weesen wiarst," fraaget suune, "hedst dü do uk di aapel eden?" "Hedst dü?" fraaget ualaatj turag. "Naan," swaaret di dring, "do wiar wi nü uun't paradiis. An diar wiar nään kriich. An a minsken küd lokelk an bliis hör leewent lewe."

Boowen uun a buumer seed en witj düüw, an hat soong en stak faan't leewent an hü ales begand:

Tu began wiar, wat näämen seenk koon. Do kaam en driikraab uunflän, naier an naier, an üs't nai enooch wiar, do wiar't a san. An üs a san det iarst tooch apging, do wiar't a sööwenst dai. - A sööwenst dai hää a Hergod ales skeeben: Wüfen an maaner, berger an sian, a hemel an ham salew, at imermuar an at nimernooch, a fasker an a fögler, at bruad an at saalt, wat dü di seenk könst, an wat dü di ei seenk könst, an tuleetst uk noch puns an tabak.

A Hergod wenet uun a hemel, an aal at ööder lai üüb a eerd ambi. 'At wiar en böös trochenööder. Ei ans a maaner wost, wat's mä a wüfen maage skul. Man a Hergod wiar träät faan werk an daiet en betj. - Üs hi weder apwrääkent, wiar diar en böös spiktaakel. Irgent hoker hed a fasker iin uun a puns smeden, an jo soong nü fülk staken. "Stal'em," rooftet a Hergod, an sant di dai san a fasker stom blewen. A wüfen wul a stäären haa, am's jo uun a hiaren tu binjen, an a maaner wiar uk al ap uun a hemel klemert, am's uftuklapen faan't hemelstelt, huar a Hergod jo so smok aphinget hed. - Üs a Hergod nü a fasker so tuupskääd, do läät a maaner för skrek aal a stäären luas, an diaram süüse jo daalang noch trinjam a hemel. A sialidj hed'at aal wat lachter hed, wan a wüfen ei a maaner efter a stäären grip läät hed.

A Hergod siig iin, dat hi diar en betj reegel üüb fu skul. "Nü paase'm üüb! Ik ferdial nü ales, an wan't hoker brük koon, sait'er: 'Ik'. Ferstenen?" - A lidj hed ferstenen. A Hergod grääb, wat hi jüst faad füng. Diar wiar en elefant, en suarten saad: "Ik", an hi füng di elefant. Nü kaam en hingst. En büür an en maan uun fiin tjüch saad: "Ik". "Hoker wiar iarst?" fraaget a Hergod, man det wost näämen so rocht tu saien. "Do fraage ik noch ans. Hoker gratemer rooftet, feit di hingst." Di maan uun fiin tjüch hed gratemer rooftet, an füng di hingst. "Diarför feist dü det kü," saad a Hergod tu a büür. Nü kaam a hünj. Weder wul biasen di hünj haa. Di fiin maan saad: "Wan ik üüb jacht san mä man hingst, do brük ik dach uk en hünj." "Det as wel woor," saad a Hergod, an ded ham di hünj. "Diarför feist dü det kaat," saad hi tu a büür. Tuleetst ferdiald'er uk at lun, a buumer an at weeder. Di fiin maan saad, dat hi det ales haa skul. Huar skul hi ööders üüb jacht gung mä hingst an hünj? "Diar heest dü rocht", saad a Hergod. Man di büür saad: "Hü skal ik do min kü fudre, an süp skal min kü dach uk?" "Det weeder an det fuder an det büürenwerk feist dü faan mi," saad di fiin maan. - Di Hergod kaam di hanel en betj nüürag föör, man 'at wiar al leed, an hi wul det reegelt haa. "Nö ja, do maage wi det so," saad hi en betj benaud.

A Hergod siig, dat di büür ring tumud wiar. Do kaam hi noch ans hen tu ham, an piiselt ham uun't uar: "Nü läät det hood man ei hinge. Ik du di at iiwag leewent, bit dat ..." Diar brolet a lööw, an näämen füng mä, wat a Hergod noch tu a büür saad hed. - Bi't amkiaren grääb a Hergod noch ans iin uun skrääp an ded di büür en laask. "Hat käänt aal a staken," saad'er, "det skeenk ik di." - Hat wiar ei ales so lepen, üs a Hergod ham det föörsteld hed. Di fiin maan hed uk noch det imermuar an det nimernooch füngen, an diar wiar a Hergod goorei ans waar am wurden. A büür hääl di hingst bi'n tuum an di fiin maan braand di hingst mä en glamen iisen sin tiaken üüb't skan. "Huaram maagest dü det?" fraaget di büür, an di fiin maan swaaret: "Auer't min as." Do füng uk di hünj sin tiaken, an üs'er blakset, füng hi en skup faan di fiin maan. Do knääb di hünj a stört iin. - Di büür saad tu di fiin maan: "Nö, so komst dü oober ei widj uun a welt," naam sin kü an sin kaat an sin laask, an toog ufsteed uun't paradiis.

Oober boowen uun a hemel raaget a Hergod uun stridj mä di engel Luzifer. Di wiar goorei iinferstenen mä det program för a naist daar: "Det stak mä Adam an Eva an di aapel, det as jo wel en stak ütj a dolkast!" Man di engel Michael saad leewen: "Wat a Hergod dää, det as rocht den." An dat di büür nü iiwag för di fiin maan werke skul, det ging Luzifer hialandaal jin a streg: "Det gongt ei loong gud, det as so was üs man wat!" Man Michael saad, di fiin maan füng det wel turocht, dat di büür ei üntufrees woort. - A Hergod wul Luzifer nü ei muar linger tuharke, an smääd ham ütj a hemel. Man Luzifer stääl a Hergod noch gau di spoos, - an skeenkt ham di büür. A Hergod hää't goorei markt, - diarför kaam diar oober uk ei muar sok spoosag dingen üüb a welt üs dinosauriern of kengeruus.

Jens Jessen, 2022, bidrach tu Ferteel iinjsen!