Tupí spriaken
Tekst üüb Öömrang |
A Tupí spriaken san en grat spriakfamile uun't uastelk Süüdameerikoo. Jo wurd spreegen uun Brasiilien, Paraguay, Boliiwien, Fransöösk Guayaana, nuurdelk Argentiinien, nuurduastelk Peruu an süüduastelk Kolumbien. A miast spreegern hää det Guaraní uun Paraguay mä son sjauer miljoon spreegern. Aal a öödern tuup san man son 200.000 spreegern.
Iindialang
BewerkeDi gratst dial maage a Tupí-Guaraní spriaken ütj. Aal a tjiin twiiger san:[1]
- Tupí spriakfamile
- Arikém twiig
- Karitiána (~ 200 uun Rondônia)
- Arikém (ütjstürwen, iar Rondônia)
- Awetí twiig
- Awetí (Aueti, Auetö) (~ 90 uun Mato Grosso)
- Juruna twiig
- Juruna (Yuruna, Yudya) (~ 200 uun Mato Grosso; iar uun Pará)
- Xipáya (2 uun Pará)
- Manitsawá (ütjstürwen, iar uun Mato Grosso)
- Mawé twiig
- Mawé (Maué, Sateré-Mawé) (6.000 uun Amazonas)
- Mondé-Zweig
- Mondé (enkelten uun Rondônia)
- Aruá (enkelten uun Rondônia)
- Gavião (Ikõro, Digüt) (~ 350 uun Rondônia)
- Suruí (Paitér) (~ 450 uun Rondônia an Mato Grosso)
- Cinta-larga (~ 600 uun Mato Grosso an Rondônia)
- Zoró (~ 300 uun Mato Grosso)
- Mundurukú twiig
- Puruborá twiig
- Puruborá (Boruborá) (enkelten uun Rondônia)
- Ramaráma twiig
- Káro (Arara, Urukú, Itogapúk, Ntogapíd, Ramaráma) (~ 200 uun Rondônia)
- Urumí (ütjstürwen, iar uun Rondônia)
- Tuparí twiig
- Tuparí (~ 300 uun Rondônia)
- Wayoró (Ajurú) (~ 80 uun Rondônia)
- Mekéns (~ 150 uu Rondônia)
- Makurap (ferlicht son 700 uun Rondônia)
- Sakirabiát (ferlicht son 70 uun Rondônia)
- Kepkiriwát (ütjstürwen, iar uun Rondônia)
- Tupí-Guaraní twiig
- Onerskööl 1 (Guaraní)
- Chiriguano (~ 50.000 uun Boliiwien, ~ 15.000 uun Argentiinien, ~ 2.000 uun Paraguay)
- Avá (uun Paraguay Guarayu) (uun Boliiwien, Argentiniien, Paraguay)
- Chané spriakwiis
- Tapieté spriakwiis
- Izoceño (uun Bolivien)
- Avá (uun Paraguay Guarayu) (uun Boliiwien, Argentiniien, Paraguay)
- Guayakí (Aché) (~ 850 uun Paraguay)
- - saner nööm -
- Ual-Guaraní (16. bit 18. juarhunert)
- Guaraní (~ 4.000.000 uun Paraguay an naibi Argentiinien an Brasiilien)
- Kaiwá (Pãi-Tavyterã) (~ 10.000 uun Paraguay, ~ 9.000 uun Mato Grosso do Sul, ~ 500 uun Argentiinien)
- Mbyá (~ 8.000 uun Paraguay, ~ 2.300 uun Espírito Santo, Rio de Janeiro, São Paulo, Paraná, Santa Catarina an Rio Grande do Sul, ~ 1.000–2.000 uun Argentinien)
- Nhandéva (Chiripá) (~ 4.900 uun Paraná, São Paulo an Mato Grosso do Sul)
- Ual-Guaraní (16. bit 18. juarhunert)
- Xetá (enkelt spreegern, uun Paraná)
- Chiriguano (~ 50.000 uun Boliiwien, ~ 15.000 uun Argentiinien, ~ 2.000 uun Paraguay)
- Onerskööl 2
- Guarayu (~ 5.000 uun Boliiwien)
- - saner nööm -
- Sirionó (~ 500 uun Boliiwien)
- Yuqui-Dialekt (~ 150 uun Boliiwien)
- Jorá (Hora) (ütjstürwen, iar uun Boliiwien)
- Sirionó (~ 500 uun Boliiwien)
- Onerskööl 3
- Tupí (ütjstürwen, iar uun São Paulo)
- Tupí Austral (Língua Geral Paulista) (iar uun't süüdelk Brasiilien)
- Tupinambá (ütjstürwen, iar uun Rio de Janeiro bit Pará)
- Tupí (ütjstürwen, iar uun São Paulo)
- Onerskööl 4
- Avá (Canoeiro) (~ 100 uun Tocantins)
- Akwáwa
- Asuriní do Tocantins (Asuriní do Trocará) (~ 200 uun Pará)
- Suruí do Tocantins (Suruí do Pará) (~ 150 uun Pará)
- Parakanã (~ 350 uun Pará)
- Tapirapé (~ 200–350 uun Mato Grosso)
- Tenetehára
- Guajajára (~ 10.000 uun Maranhão)
- Tembé (~ 100–200 uun Maranhão und Pará)
- Onerskööl 5
- Araweté (~ 200 uun Pará)
- Asuriní do Xingu (~ 70 uun Pará)
- Kayabí (~ 800 uun Mato Grosso an Pará)
- Onerskööl 6
- Onerskööl 7
- Kamayurá (Kamaiurá) (~ 270 uun Mato Grosso)
- Onerskööl 8
- nuurden faan a Amazonas
- Emerillon (~ 200 uun Fransöösk Guayaana)
- Wayampi (~ 650 uun Fransöösk-Guayaana, ~ 500 uun Amapá, ~ 10 uun Pará)
- Zo'é (iar Poturu) (~ 180 uun Pará)
- süüden faan a Amazonas
- Anambé (enkelten, uun Pará)
- Guajá (~ 350 uun Maranhão)
- Urubú-Kaapor (~ 500 in Maranhão)
- Takunyapé (ütjstürwen, iar uun Pará)
- Turiwára (ferlicht ütjstürwen, uun Pará)
- Amanayé (ferlicht ürjstürwen, uun Pará)
- nuurden faan a Amazonas
- Onerskööl 1 (Guaraní)
- Arikém twiig
Enkelt wurden, diar wi daalang kään, kem faan Tupi spriaken uf: Tanga, Jaguar, Piranja.
Literatuur
Bewerke- Tupí
- Greg Urban: On the geographical origins and dispersions of tupian languages. In: Revista de Antropologia. Band 39, Nr. 2, 1996, ISSN 1678-9857, S. 61–104, doi:10.11606/2179-0892.ra.1996.111644 (usp.br).
- Aryon D. Rodrigues: Tupí. In: Robert M. W. Dixon, Alexandra Y. Aikhenvald (Hrsg.): The Amazonian Languages. Cambridge University Press, Cambridge u. a. 1999, ISBN 0-521-57021-2, S. 107–124.
- Tupí-Guaraní
- Cheryl Jensen: Tupí-Guaraní. In: Robert M. W. Dixon, Alexandra Y. Aikhenvald (Hrsg.): The Amazonian Languages. Cambridge University Press, Cambridge u. a. 1999, ISBN 0-521-57021-2, S. 125–163.
Kwelen
Bewerke- ↑ Aryon D. Rodrigues: Tupí. Uun: Robert M. W. Dixon, Alexandra Y. Aikhenvald: The Amazonian Languages. Cambridge University Press, Cambridge u. a. 1999, ISBN 0-521-57021-2, S. 107–110
Cheryl Jensen: Tupí-Guaraní, ibid., S. 125–133.
Luke uk diar
Bewerke Commonskategorii: Tupí spriaken – Saamlang faan bilen of filmer