Ütjsaagenloogik
![]() |
Ütjsaagenloogik as en dial faan't loogik. Hat befaadet ham mä reegeln, hün wäärs ferbünjen ütjsaagen haa.
Ianfach ütjsaagen san woor of ferkiard.
Wichtag elementen an ufkörtangen faan't ütjsaagenloogikBewerke
Ianfach ütjsaagenBewerke
- : 12 könst dü troch 3 dial. (w)
- : Arke auto as green. (f)
JindialBewerke
- : 12 könst dü ei troch 3 dial. (f)
- : Diar as ei arke auto green. (At jaft tumanst ian auto, diar ei green as.) (w)
An-ferbinjang (Konjunktjuun)Bewerke
För an-ferbinjangen jaft at jodiar skriiw- an spreegwiisen:
- Spreegwiis: A an B
- Skriiwwiis:
- uun a technik uk: A AND B
woor | ferkiard | ferkiard |
woor | woor | woor |
ferkiard | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | woor | ferkiard |
- Bispal
A: 12 könst dü troch 3 dial
B: 12 as en kwadroottaal
- : 12 könst dü troch 3 dial an 12 as en kwadroottaal.
- : 12 könst dü troch 3 dial an 12 as nian kwadroottaal.
- : 12 könst dü ei troch 3 dial an 12 as en kwadroottaal.
- : 12 könst dü ei troch 3 dial an 12 as nian kwadroottaal.
Bluas as woor, auer woor as an uk woor as.
Of-ferbinjang (Disjunktjuun)Bewerke
För of-ferbinjangen jaft at jodiar skriiw- an spreegwiisen:
- Spreegwiis: A of B, mend as: A of B of A an B, flooksis uk: A an/of B
- Skriiwwiis:
- uun a technik uk: A OR B
woor | ferkiard | woor |
woor | woor | woor |
ferkiard | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | woor | woor |
- Bispal
A: 12 könst dü troch 3 dial
B: 12 as en kwadroottaal
- : 12 könst dü troch 3 dial of 12 as en kwadroottaal.
- : 12 könst dü troch 3 dial of 12 as nian kwadroottaal.
- : 12 könst dü ei troch 3 dial of 12 as en kwadroottaal.
- : 12 könst dü ei troch 3 dial of 12 as nian kwadroottaal.
, an san woor, auer tumanst ian ütjsaag faan of woor as.
Bluas as ferkiard, auer neder A of B woor san.
Implikatjuun of SubjunktjuunBewerke
För implikatjuunen jaft at jodiar skriiw- an spreegwiisen:
- (of uk ; det koon oober ferwakselt wurd mä't tiaken för dialmengden!)
- Ütj A fulagt B
- Wan A, do B
- Saner B nian A
A woort uk antezedens näämd, an B sukzedens of konsekwens
woor | woor | woor | woor | woor |
woor | ferkiard | ferkiard | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | woor | woor | woor | woor |
ferkiard | ferkiard | woor | woor | woor |
- Bispal
A - At rinjt
B - A struat as wiat
- : Wan't rinjt, as a struat wiat. (w)
- : Wan't rinjt, as a struat ei wiat. (f)
- : Wan't ei rinjt, as a struat wiat. (mei wees, w)
- : Wan't ei rinjt, as a struat ei wiat. (mei wees, w)
Jodiar tuupsaat ütjsaagen san likwäärdag (ekwiwalent), auer jo leewen di salew wäärs uun woorhaidstoofel haa:
- Wan't rinjt, as a struat wiat ( ).
- Wan a struat ei wiat as, koon't ei riin ( ).
- At hää ei rinjd, of a struat as wiat ( ).
Bikonditjunaal of EkwiwalensBewerke
woor | woor | woor | woor |
woor | ferkiard | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | woor | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | ferkiard | woor | woor |
At bikonditjunaal woort so skrewen an spreegen:
- A jüst do an bluas do, wan B
- B jüst do an bluas do, wan A
- A an B san ekwiwalent
- Bispal
A - Daalang as teisdai
B - Maaren as wäärnsdai
Uun steed faan könst dü uk sai, ütj A fulagt B an ütj B fulagt A: .
Kontrawalens of AlternatiiwBewerke
woor | woor | ferkiard | ferkiard |
woor | ferkiard | woor | woor |
ferkiard | woor | woor | woor |
ferkiard | ferkiard | ferkiard | ferkiard |
At kontrawalens woort so skrewen of spreegen:
- .
- uun a technik uk: A XOR B
- A an ei B
- B an ei A
- Genau ian faan A of B
Luke uk diarBewerke
Wikibooks: Ütjsaagenloogik (sjiisk)