Ütjsaagenloogik
Tekst üüb Öömrang |
Ütjsaagenloogik as en dial faan't loogik. Hat befaadet ham mä reegeln, hün wäärs ferbünjen ütjsaagen haa.
Ianfach ütjsaagen san woor (w) of ferkiard (f).
Wichtag elementen an ufkörtangen faan't ütjsaagenloogik Bewerke
Ianfach ütjsaagen Bewerke
- : 12 könst dü troch 3 dial. (w)
- : Arke auto as green. (f)
Jindial Bewerke
- : 12 könst dü ei troch 3 dial. (f)
- : Diar as ei arke auto green. (At jaft tumanst ian auto, diar ei green as.) (w)
An-ferbinjang (Konjunktjuun) Bewerke
För an-ferbinjangen jaft at jodiar skriiw- an spreegwiisen:
- Spreegwiis: A an B
- Skriiwwiis:
- uun a technik uk: A AND B
woor | ferkiard | ferkiard |
woor | woor | woor |
ferkiard | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | woor | ferkiard |
- Bispal
A: 12 könst dü troch 3 dial
B: 12 as en kwadroottaal
- : 12 könst dü troch 3 dial an 12 as en kwadroottaal.
- : 12 könst dü troch 3 dial an 12 as nian kwadroottaal.
- : 12 könst dü ei troch 3 dial an 12 as en kwadroottaal.
- : 12 könst dü ei troch 3 dial an 12 as nian kwadroottaal.
Bluas as woor, auer woor as an uk woor as.
Of-ferbinjang (Disjunktjuun) Bewerke
För of-ferbinjangen jaft at jodiar skriiw- an spreegwiisen:
- Spreegwiis: A of B, mend as: A of B of A an B, flooksis uk: A an/of B
- Skriiwwiis:
- uun a technik uk: A OR B
woor | ferkiard | woor |
woor | woor | woor |
ferkiard | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | woor | woor |
- Bispal
A: 12 könst dü troch 3 dial
B: 12 as en kwadroottaal
- : 12 könst dü troch 3 dial of 12 as en kwadroottaal.
- : 12 könst dü troch 3 dial of 12 as nian kwadroottaal.
- : 12 könst dü ei troch 3 dial of 12 as en kwadroottaal.
- : 12 könst dü ei troch 3 dial of 12 as nian kwadroottaal.
, an san woor, auer tumanst ian ütjsaag faan of woor as.
Bluas as ferkiard, auer neder A of B woor san.
Implikatjuun of Subjunktjuun Bewerke
För implikatjuunen jaft at jodiar skriiw- an spreegwiisen:
- (of uk ; det koon oober ferwakselt wurd mä't tiaken för dialmengden!)
- Ütj A fulagt B
- Wan A, do B
- Saner B nian A
A woort uk antezedens näämd, an B sukzedens of konsekwens
woor | woor | woor | woor | woor |
woor | ferkiard | ferkiard | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | woor | woor | woor | woor |
ferkiard | ferkiard | woor | woor | woor |
- Bispal
A - At rinjt
B - A struat as wiat
- : Wan't rinjt, as a struat wiat. (w)
- : Wan't rinjt, as a struat ei wiat. (f)
- : Wan't ei rinjt, as a struat wiat. (mei wees, w)
- : Wan't ei rinjt, as a struat ei wiat. (mei wees, w)
Jodiar tuupsaat ütjsaagen san likwäärdag (ekwiwalent), auer jo leewen di salew wäärs uun woorhaidstoofel haa:
- Wan't rinjt, as a struat wiat ( ).
- Wan a struat ei wiat as, koon't ei riin ( ).
- At hää ei rinjd, of a struat as wiat ( ).
Bikonditjunaal of Ekwiwalens Bewerke
woor | woor | woor | woor |
woor | ferkiard | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | woor | ferkiard | ferkiard |
ferkiard | ferkiard | woor | woor |
At bikonditjunaal woort so skrewen an spreegen:
- A jüst do an bluas do, wan B
- B jüst do an bluas do, wan A
- A an B san ekwiwalent
- Bispal
A - Daalang as teisdai
B - Maaren as wäärnsdai
Uun steed faan könst dü uk sai, ütj A fulagt B an ütj B fulagt A: .
Kontrawalens of Alternatiiw Bewerke
woor | woor | ferkiard | ferkiard |
woor | ferkiard | woor | woor |
ferkiard | woor | woor | woor |
ferkiard | ferkiard | ferkiard | ferkiard |
At kontrawalens woort so skrewen of spreegen:
- .
- uun a technik uk: A XOR B
- A an ei B
- B an ei A
- Genau ian faan A of B
Luke uk diar Bewerke
Wikibooks: Ütjsaagenloogik (sjiisk)