Finlun
![]() |
Finlun, amtelk Republiik faan Finlun (üüb Finsk: Suomi [ˈsuɔmi] an Suomen Tasavalta, üüb Sweedsk: Finland [ˈfɪnland] an Republiken Finland), as en stoot uun a nuurd faan Euroopa. Uun a waast lei Sweeden an at Uastsia, uun a süüd leit a Golf faan Finlun an uun a uast Ruslun. At lun hee 5.289.128 lidj. At hoodsteed as Helsinki.


Geografii Bewerke
Geograafisk Laag Bewerke
Finlun leit för’t miast twesken 70° an 59° (faan a nuurd tu a süüd) an 19° an 31° (faan a waast tu a uast). At lun as amanbi so grat üüs Tjiisklun. At lun dialt grensen mä trii lunen. Det lingst grens (1309 km) faan't lun wurt mä Rüslun an det kurtst (545 km) mä Sweeden diald. At lun dialt uk en 709 km lung grens mä Noorweegen. A eeg faan Finlun as 1250 km lung.
Lunskap Bewerke
Struumer Bewerke
De lingst struum uun Finlun as de Kemijoki, wat sin kwel uun a nuurduast faan't lun hee an iin uun de Botnisk Siaböösem leept.
Berger Bewerke
De huuchst ponkt uun Finlun as en felsföörspring faan de Halti Berig, en berig, wat uun a nuurdwaast faan't lun leit an mä Noorweegen diald as. De huuchst ponkt faan a berig leit uun Noorweegen, man en felsföörspring, wat 1324 huuch as, leit uun Finlun. De huuchst berig, wat sin toop uun Finlun as, as de Ridnitšohkka Berig (1317 m), wat nai bi de Halti Berig as.
Steeden Bewerke
Dön tjiin gratst steeden uun't lun san:
# | Steed | Lidj (2019)[1] | Koord | |
---|---|---|---|---|
1 | Helsinki | 653.835 | ||
2 | Espoo | 289.731 | ||
3 | Tampere | 238.140 | ||
4 | Vantaa | 233.775 | ||
5 | Oulu | 205.489 | ||
6 | Turku | 192.962 | ||
7 | Jyväskylä | 142.400 | ||
8 | Lahti | 119.823 | ||
9 | Kuopio | 119.282 | ||
10 | Pori | 83.934 |
Indialing faan Ferwalting Bewerke
Finlun hee 19 lunskapen (üüb Finsk: maakunta [ˈmɑːkuntɑ], üüb Sweedsk: landskap [ˈlandskɑːp]):
Lunskap (ISO-Code) |
Grate (km²)[2] | Lidj (2017)[3] | Hoodsteed | Koord mä ISO-Code | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Åland (01) | 1553 | 29.489 | Mariehamn | |
2 | Kainuu (05) | 20.197 | 73.959 | Kajaani | |
3 | Kanta-Häme (06) | 5199 | 172.720 | Hämeenlinna | |
4 | Kymenlaakso (09) | 5149 | 175.511 | Kouvola | |
5 | Lapplun (10) | 92.674 | 179.223 | Rovaniemi | |
6 | Madelfinlun (08) | 16.703 | 276.031 | Jyväskylä | |
7 | Madelösterbotten (07) | 5020 | 68.780 | Kokkola | |
8 | Nuurdkareelien (13) | 17.761 | 162.986 | Joensuu | |
9 | Nuurdösterbotten (14) | 36.815 | 411.856 | Oulu | |
10 | Nuurdsavo (15) | 16.768 | 246.653 | Kuopio | |
11 | Österbotten (12) | 7753 | 180.945 | Vaasa | |
12 | Päijät-Häme (16) | 5125 | 201.228 | Lahti | |
13 | Pirkanmaa (11) | 12.585 | 512.081 | Tampere | |
14 | Satakunta (17) | 7820 | 220.398 | Pori | |
15 | Süüdkareelien (02) | 5327 | 129.865 | Lappeenranta | |
16 | Süüdösterbotten (03) | 13.444 | 190.910 | Seinäjoki | |
17 | Süüdsavo (04) | 14.257 | 147.194 | Mikkeli | |
18 | Eegentelk Finlun (19) | 10.663 | 477.677 | Turku | |
19 | Uusimaa (18) | 9097 | 1.655.624 | Helsinki |
Histoore Bewerke
Faan det 12. juarhunert tu 1809 wiar at miast faan't lun dial faan Sweeden. Do wiar det dial faan det Rüs Keiserrik. Finlun wurd 1917 suwereen. Twesken 30. Nofember 1939 an 13. Marts 1940 jaft at krich twesken at lun at det Sowjetunioon. Filun skul grat dialen faan Kareelien, Petsamo an öler gebiiten tu't Sowjetunioon ufdu. At jeew twesken 1941 an 1944 weler krich. At lun wurd 1995 lasmaat faan a EU.
-
Koord faan Finlun twesken 1323 an 1743
-
Koord faan Finlun twesken 1812 an 1917
-
Koord faan Finlun uun't juar 1920
-
Koord faan Finlun uun't juar 1945
Kultüür Bewerke
Literatüür Bewerke
- Skriiwern: Elias Lönnrot, diar at natschunaaleepos at Kalewala skreew.
Kwelen Bewerke
- ↑ Finland: Major Cities and Municipalities, citypopulation.de
- ↑ Finland: Administrative Division citypopulation.de
- ↑ Finland: Administrative Division citypopulation.de
Albaanien | Andora | Belgien | Bosnien an Hertsegowina | Bulgaarien | Denemark | Eestlun | Ferianigt Köningrik | Finlun | Frankrik | Grekenlun | Irlun | Islun | Itaalien | Kasachstaan | Kosowo | Kroatien | Letlun | Liechtenstein | Litauen | Luksemborig | Malta | Nuurd-Matsedoonien | Moldaawien | Monako | Monteneegro | Neederlunen | Norweegen | Poolen | Portugal | Rumeenien | Ruslun | San Marino | Serbien | Slowakei | Sloweenien | Spanje | Sweeden | Sweits | Tschechien | Tjiisklun | Türkei | Uasterrik | Ukraine | Ungarn | Watikaanstääd | Witjrüslun
Öler lunen an regiuunen mä ferbinjing tu Euroopa:
Åland |
Atsooren |
Fääröer |
Gibraltaar |
Greenlun |
Guernsey |
Jan Mayen |
Jersey |
Eilun Man |
Madeira |
Spitsbergen |
Transnistrien |
Zypern