Guinea-Bissau
![]() |
Guinea-Bissau [ɡiˈneːa bɪˈsaʊ̯], amtelk Republiik faan Guinea-Bissau (üüb Portugiisk: Guiné-Bissau [ɡiˈnɛ biˈsau] an República da Guiné-Bissau [ʁeˈpublikɐ dɐ ɡiˈnɛ biˈsaw]) as en stoot uun a waast faan Aafrika. Uun a nuurd leit Seenegal, uun a uast an süüd Guinea. At lun hee 1.520.830 lidj (2009)[1]. At hoodsteed as Bissau.
GeografiiBewerke
Geograafisk LaagBewerke
Guinea-Bissau leit twesken 12° 41' an 10° 52' (faan a nuurd tu a süüd) an 16° 42' an 13° 40' (faan a waast tu a uast). At lun as tjiinsis letjer üüs Tjiisklun.
At lun dialt grensen mä tau lunen. Det lingst grens (421 km) faan Guinea-Bissau wurt mä Guinea an det kurtst (341 km) mä Seenegal diald.
StruumerBewerke
Struumer uun Guinea-Bissau san: de Cacheu Struum, de Geba Struum an de Corubal Struum.
SteedenBewerke
Dön tjiin gratst steeden uun't lun san:
# | Steed | Lidj (2009)[2] |
---|---|---|
1 | Bissau | 387.909 |
2 | Gabú | 43.556 |
3 | Bafatá | 29.556 |
4 | Canchungo | 12.044 |
5 | Bissorã | 9898 |
6 | Bula | 9010 |
7 | Farim | 9005 |
8 | Mansôa | 8313 |
9 | Ingoré | 8107 |
10 | Buba | 7898 |
Indialing faan FerwaltingBewerke
Guinea Bissau hee 9 regiuunen.
Regiuun | Grate (km²) | Lidj (2009) | Hoodsteed | Koord | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Bafatá | 5.981,1 | 210.007 | Bafatá | |
2 | Biombo | 838,8 | 97.120 | Quinhámel | |
3 | Bissau | 77,5 | 387.909 | Bissau | |
4 | Bolama | 2.624,4 | 34.563 | Bolama | |
5 | Cacheu | 5.174,9 | 192.508 | Cacheu | |
6 | Gabú | 9.150,0 | 215.530 | Gabú | |
7 | Oio | 5.403,4 | 224.644 | Farim | |
8 | Quinara | 3.138,4 | 63.610 | Buba | |
9 | Tombali | 3.376,5 | 94.939 | Catió |
BefölkringBewerke
SpriikenBewerke
Det amtelk spriik faan Guinea-Bissau as Portugiisk (wat faan 11% faan’t befölkring spreegen wurt) an 44% faan’t befölkring spreecht Guinea-Bissauisk Kreol.
HistooreBewerke
Uun't madeläälerns wiar at lun dial faan dön Maali an Kaabu riken. Portugiisk hanelsliidj baget 1588 uun Cacheu (en steed, wat uun nuurd faan’t lun leit) en faktorei, wat tu a hanel faan slaawen tiinet. Lääder wurd det hial lun en portugiisk kolonii. At lun wurd 10. September 1974 suwereen.
PolitiikBewerke
Guinea-Bissau as en republik. A president faan't lun sant 2014 as José Mário Vaz.
BütjenpolitiikBewerke
Guinea-Bissau as lasmoot faan at Gemianskap faan a Lunen faan det Portugiisk Spriik.
WiartskapBewerke
At weering faan't lun as de waastaafrikoons CFA-Franc, wat faan det Waastaafrikoons Sentraalbeenk ütjbroocht wurt.
Algeerien |
Angoola |
Beniin |
Botsuana |
Burkiina Faaso |
Burundi |
Dschibuuti |
Egypten |
Elfenbianküst |
Ekwatoriaal-Guinea |
Eritrea |
Eswatini |
Ethioopien |
Gabuun |
Gambia |
Ghaana |
Guinea |
Guinea-Bissau |
Kameruun |
Kap Verde |
Keenia |
Komooren |
Demokraatisk Republiik Kongo |
Republiik Kongo |
Lesotho |
Libeeria |
Liibyen |
Madagaskar |
Madelaafrikoons Republiik |
Malaawi |
Maali |
Marokko |
Mauretaanien |
Mauritsius |
Mosambik |
Namiibia |
Niiger |
Nigeeria |
Ruanda |
Sambia |
São Tomé an Príncipe |
Seenegal |
Seschelen |
Sierra Leone |
Simbabwe |
Somaalia |
Süüdaafrika |
Sudaan |
Süüdsudaan |
Tansania |
Toogo |
Tschad |
Tuneesien |
Uganda
Lunen mä ünseeker staatus:
Somaalilun |
Waastsahara
Koordinaaten: 12° N, 15° W