Lesotho
![]() |
Lesotho, amtelk Köningrik faan Lesotho (iar Basutolun; üüb Sotho: Muso oa Lesotho [lɪ’sʊːtʰʊ]; üüb Ingels: Kingdom of Lesotho), as en banenlun uun a süüd faan Aafrika. Folstendig trinjenam’t lun as Süüdaafrika. At lun hee 1.876.633 lidj (2006)[1]. At hoodsteed as Maseru. A nööm faan't lun het üüb Sotho at lun faan a lidj, diar det Sotho spriik spreegt.
GeografiiBewerke
Koord faan Lesotho |
Geograafisk LaagBewerke
Lesotho as en enklaawe banen Süüdaafrika. At lun hee en grate faan 30.355 km².
BergerBewerke
De huuchst berig (3482 m) faan't lun as Thabana Ntlenyana, wat uun a uast faan't lun leit. Öler berger uun Lesotho san: Ntelle (2584 m), Thaba Bosiu (1804 m), Qoaling (1775 m), Makhoarane (1640 m), Phamong (1638 m) an Qibing (1484 m).
StruumerBewerke
De Caledon Struum (wat üüb Sotho Mohokare het) bildet det nuurdwaastelk grens faan't lun. At hood faan de Oranje Struum (wat üüb Sotho Senqu het an troch Süüdaafrika, do longs at grens twesken Süüdaafrikaa an Namiibia iin uun’t Atlantik leept) leit uun a nuurduast faan Lesotho. Öler struumer san: Makhaleng (hög hood uun a waast faan't lun leit), Malibamat'so (hög hood uun a maden faan't lun leit) an Senqunyane (hög hood uk uun a maden faan't lun leit).
Indialing faan FerwaltingBewerke
Lesotho hee tjiin distrikten (üüb Sotho, ditereke; iantal, setereke).
Distrikt | Grate (km²) | Lidj (2006) | Hoodsteed | Koord | |
---|---|---|---|---|---|
1 | Berea | 2222 | 256.496 | Teyateyaneng | |
2 | Butha-Buthe | 1767 | 109.529 | Butha-Buthe | |
3 | Leribe | 2828 | 298.352 | Hlotse | |
4 | Mafeteng | 2119 | 193.682 | Mafeteng | |
5 | Maseru | 4279 | 429.823 | Maseru | |
6 | Mohale's Hoek | 3530 | 174.924 | Mohale's Hoek | |
7 | Mokhotlong | 4075 | 96.340 | Mokhotlong | |
8 | Qacha's Nek | 2349 | 71.876 | Qacha's Nek | |
9 | Quthing | 2916 | 120.502 | Moyeni | |
10 | Thaba-Tseka | 4270 | 129.137 | Thaba-Tseka |
KliimaBewerke
Kliimatabel faan Maseru, Lesotho
Efter: wetterkontor.de
|
BefölkringBewerke
SpriikenBewerke
Det amtelk spriik faan't lun as Ingels. Det natschunaal spriik as Sotho.
KultüürBewerke
LiteratüürBewerke
De iarst romoon üüb det Sotho spriik wiar Moeti oa bochabela (1907; A Waanrer faan a Uast), wat faan Thomas Mofolo skrewen wurd. Hat as en stak faan en jongen Sotho höödling, diar ham tu det krastelk liar bekiart. San bekäändst romoon wiar Chaka (1925), diar en stak auer Shaka as, diar a köning faan a Zulus uun det ääder njüügentanjst juarhunert wiar. A romoon as iin uun föl spriiken auersaatet wurden.
HistooreBewerke
Moshoeshoe I. wurd 1822 de iarst köning faan Basutolun. Efter kriiger jin dön Boeren an dön Briiten wurd at lun 1869 en britisk protekoraat. Lesotho wurd 4. Oktuuber 1966 faan a Ferianigt Köningrik suwereen.
Köninger faan at lun: Moshoeshoe I. (1822–1870), Letsie I. (1870–1891), Lerotholi Letsie (1891–1905), Letsie II. (1905–1913), Nathaniel Griffith Lerotholi (1913–1939), Simon Seeiso Griffith (1939–1940), Gabasheane Masupha (üüs regent) (1940–1941), Mantsebo Amelia 'Matsaba (üüs regent) (1941-1960), Moshoeshoe II. (1960–1990, 1995-1996), Letsie III. (1990-1995, 1996-).
PolitiikBewerke
Lesotho as en parlamentaarisk monarchii. Letsie III. as a köning, wat at lun nü hee.
BütjenpolitiikBewerke
Lesotho as lasmoot faan dön Feriand Natschuunen sant 17. Oktuuber 1966. Det as uk sant 1966 lasmoot faan det Commonwealth of Nations.
WiartskapBewerke
Lesotho hiart tu't Tolunioon faan det Süüdelk Aafrika. At weering faan't lun as de Loti, wat faan det Sentraalbeenk faan Lesotho ütjbroocht wurt.
KwelenBewerke
Algeerien |
Angoola |
Beniin |
Botsuana |
Burkiina Faaso |
Burundi |
Dschibuuti |
Egypten |
Elfenbianküst |
Ekwatoriaal-Guinea |
Eritrea |
Eswatini |
Ethioopien |
Gabuun |
Gambia |
Ghaana |
Guinea |
Guinea-Bissau |
Kameruun |
Kap Verde |
Keenia |
Komooren |
Demokraatisk Republiik Kongo |
Republiik Kongo |
Lesotho |
Libeeria |
Liibyen |
Madagaskar |
Madelaafrikoons Republiik |
Malaawi |
Maali |
Marokko |
Mauretaanien |
Mauritsius |
Mosambik |
Namiibia |
Niiger |
Nigeeria |
Ruanda |
Sambia |
São Tomé an Príncipe |
Seenegal |
Seschelen |
Sierra Leone |
Simbabwe |
Somaalia |
Süüdaafrika |
Sudaan |
Süüdsudaan |
Tansania |
Toogo |
Tschad |
Tuneesien |
Uganda
Lunen mä ünseeker staatus:
Somaalilun |
Waastsahara
Koordinaaten: 30° S, 28° O