Koolestuf

"Koolestuf" önj oudere spräkewise

Sölring  Öömrang  Fering  Halunder  Halifreesk  Mooring  Wiringhiirder  Karhiirder  Gooshiirder

Täkst aw mooringer frasch

Koolestuf (dt. Kohlenstoff, la. Carbonium) as en chemisch Elemänt ma symbool C än atoomnumer 6. Dåt as en ai-metal, dåt önj ferschilie modifikasjoone forkamt. Iinj deerfoon as en blailuuse huulewliidjer, en oudere en suurt huulewmetal.

SIMS späktrum foon da isotoope

Äinschape
[He]2s22p2 6 C Perioodesüsteem Klik aw sün latje blook for en ouder elemänt
Ålgemiin
Noome, Sümbool, Ordenstål	Koolestof, C, 6
Seerie	Nitmetal
Gruppe, Perioode, Blook	14, 2, p
Ütsiien	swot (Graphit) faaweloos (Diamant)
Mase-önjdiilj önj e wrålhüle	0,09 %
Atomaar
Atommasse	12,0107 u
Atomradius (beräägned)	70 (67) pm
Kovalenten Radius	77 pm
Van-der-Waals-Radius	170 pm
Elektroonekonfigurasjoon	[He]2s22p2
Elektrone pro Energieniveau	2, 4
Austrittsarbeit	4,81 eV
1. Ionisierungsenergie	1086,5 kJ/mol
2. Ionisierungsenergie	2352,6 kJ/mol
3. Ionisierungsenergie	4620,5 kJ/mol
4. Ionisierungsenergie	6222,2 kJ/mol
Füüsikaalisch
Agregaattustånd	fääst
Modifikationen	3
Kristallstruktur	G: hexagonoal D: kubisk flächenzentrierd
Tächte	G: 2,25 g/cm3 D: 3,51 g/cm3
Mohshärte	G: 0,5 D: 10
Magnetismus	diamagnetisk
Smultpunkt	D: 3820 K (D: 3550 °C)
Sjoodepunkt	G: (Subl.) D: 5100 K (4800 °C)
Molar Volumen	5,29 · 10-6 m3/mol
Ferdåmpingswårmk	Sublimation: 715 kJ/mol
Smultwårmk	- kJ/mol
Dåmpdrük	1 Pa bei 2710 K
Schålgauihäid	D: 18350 m/s
Spetsiifisch wårmkkapatsiteet	G: 709 J/(kg K) D: 427 J/(kg • K)
Elektrisch liidjefjardihäid	G: 3 · 106 S/m D: 1 · 10-4 S/m
Wårmkliidjefjardihäid	G: 119–165 W/(m · K) D: 900–1300 W/(m • K)
Kemisch
Oksidasjoonstustånde	2, 4
Oxide (Basizität)	CO2; CO (licht suur)
Normåålpotentsjåål
Elektronegativiteet	2,55 (Pauling-Skala)
Isotoope
Isotop NH t1/2 ZM ZE MeV ZP 10C {syn.} 19,255 s ε 3,648 10B 11C {syn.} 20,39 min ε 1,982 11B 12C 98,9 % Stabil 13C 1,1 % Stabil 14C < 10-9 % 5730 a β- 0,156 14N 15C {syn.} 2,449 s β- 9,772 15N 16C {syn.} 0,747 s β- 8,012 16N
Mör Isotoope sii Liste foon Isotoope.
NMR-Äinschape
Spin γ in rad·T−1·s−1 E fL bei B = 4,7 T in MHz 12C 0 0 - - 13C 1/2 6,73 · 107 125,72 MHz
Sääkerhäidshaanewisinge
Gefåårstufkåntiikning
kein Symbol
R- än S-Seetinge	R: keine R-Warnung
	S: keine S-Warnung
Süwid möölik än gebrüklik, wårde SI-iinjhäide ferwånd. Wan ai ouers fermårked, jüle da önjjääwene dooten bai ståndardbetängelse.

Önjtdäking

Koolestuf wörd ål önj e forhistoori önjtdäkt än brükt as hooltkoole, jü mååged wörd döör orgaanisch materjool (mååst hoolt) hiitj tu måågen önj e sörstuf-eerme atmosfeere. Dåt änglisch carbon as deeram uk oufliidjed foon di latinsch noome Carbonium for hooltkoole, jüst as di noome foon e Carbonium-tidrüm, weerönj dåt bilied wörd.

Uk diamante, da en ouder allotroop form foon koolestuf san, san sunt lung bekånd. Jarst sunt hu iirtiinde koon huum da synthetisch mååge. Fullerene, jü treed allotroop form, wörd önj da tachentier iire foon dåt 20. iirhunert tufäli äntdäkt.

Önjwiinjinge

Di koolestof kamt mååst for önj form foon koolewååderstufe, forålen dåt fosiil iiljinge jardgas än ra ööle. Üt ra ööle wårt önj e petrochemisch industrii tum biispel petrooleum, bänziin än keerosin dästiliird än dåt tiint as grünlååg for foole synteetische stufe, as plastike.